Kedilerde Down Sendromu Görülür mü?
Evcil hayvanınızın ihtiyaçlarına uygun Mamayı Bulun
Evcil hayvanınızın ihtiyaçlarına uygun Mamayı Bulun
Evcil hayvanınızın ihtiyaçlarına uygun Mamayı Bulun
Kedilerde Down sendromu görülür mü? Veteriner hekimler bu soruyu sandığınızdan daha sık duyarlar. İnsanlar tipik olarak kedilerinde, Down sendromuna benzer bir şekilde bir takım farklılıklar hissettiğinde bu soruyu sorarlar.
Alışılandan farklı yüz özellikleri ve belirli davranış anormaliteleri olan kediler, sosyal medya mecralarında popülerlik kazanmıştır. "Down sendromlu kedileri" olduğunu iddia eden bazı evcil hayvan ebeveynleri, kedileri için sosyal medya hesapları oluşturarak kedilerde Down sendromu görülebileceği düşüncesini yaymaktadır.
Kedilerde Down Sendromu Görülür mü?
İnternet dedikoduları bir yana, kedilerde Down sendromu görülmez. Hatta görülemez.
Önce Down sendromundan biraz bahsedelim: ABD'de her yıl doğan 700 bebekten birini etkileyen bir rahatsızlıktır. Gelişmekte olan fetüsün genetik materyali yanlış kopyalanıp ekstra kromozom 21 (veya kısmi kromozom 21) oluştuğunda meydana gelir. Bu rahatsızlığa trisomi 21 de denir.
Temel olarak kromozomlar, her bir hücredeki DNA'yı demetler olarak organize ederek bölündüğünde hücrelerin bu genetik materyali taşımasına yardımcı olur. Ekstra kromozom 21 (veya kısmi kromozom 21), Down sendromlu insanlara ortak fiziksel özelliklerini veren çeşitli doğum kusurlarına neden olur.
Ulusal Down Sendromu Derneği'ne göre Down sendromlu insanlar aşağıdaki fiziksel özelliklerin bir kısmını veya tümünü paylaşır:
- Düşük kas tonusu
- Kısa boy
- Gözlerde yukarıya doğru çekiklik
- Avuç içinin ortasında tek derin bir çizgi
Down sendromlu insanların tümünün aynı görünmediği unutulmamalıdır.
Kedilerde Down Sendromu Neden Görülmez
İnsanlarda 23 kromozom vardır. Kedilerde ise 19. Bu nedenle kedilerde ekstra kromozom 21 olması açıkça imkansızdır. Ancak bu, kedilerde bazen ekstra kromozom olmayacağı anlamına gelmez.
Hatta American Journal of Veterinary Research'de 1975 yılında yayımlanan bir makale, erkek kedilerde ekstra bir kromozom nedeniyle insanlardaki Klinefelter sendromuna benzer bir duruma yol açan nadir bir kromozom farklılığını ortaya koymuştur. Ekstra kromozom kedinin rengini etkileyen genetik materyal taşıdığı için bu kediler özellikle dikkate değerdir. Bu durum, normalde sadece dişi kedilerde görülmesine rağmen erkek kedilerin de üç renkli ("calico" veya "kaplumbağa kabuğu") olmasına yol açar.
Down Sendromu Belirtilerine Benzeyen Farklılıklar
Özellikle Instagram'da ebeveynlerinin, olağandışı görünüşün sebebinin ekstra kromozomlar olduğunu iddia etmeleri sonucu internette şöhret kazanmış birkaç kedi dikkat çekmektedir. Ancak bu kromozom rahatsızlığı iddialarının, genetik testlerle doğrulanıp doğrulanmadığı net değildir.
Tartışmaya açık bu iddialara ve biyolojik gerçekliklere rağmen "kedi Down sendromu", popüler bir terim haline gelmiştir. Veteriner hekimlik dünyasının kedi Down sendromunu bir hayvan hastalığı olarak kabul etmediğini ve ayrıca insan rahatsızlıklarının, fiziksel görünüm veya davranış temelinde hayvanlara aktarılmasını savunmadığını söylemek önemli bir noktadır. Bu tarz söylemler, bu rahatsızlıklarla yaşayan insanlara saygısızlık olarak yorumlanabilir.
Tüm bunlara rağmen iyi niyetli insanların, insan rahatsızlıklarını yanlışlıkla kedilere atfetmesine neden olabilecek bazı fiziksel ve davranışsal özellikler de vardır. Sözde "Down sendromlu bir kedi" tipik olarak bazı belirgin özellikler gösterir; örneğin:
- Geniş burunlar
- Yukarı dönük gözler (gözler ayrık olabilir)
- Küçük veya olağandışı kulaklar
- Düşük kas tonusu
- Yürüme zorluğu
- Tuvalet zorluğu (idrar veya dışkılama)
- İşitme veya görme kaybı
- Kalp sorunları
Fiziksel ve Davranışsal Farklılığı olan Kediler
Sözde "Down sendromlu kedilerin" fiziksel ve davranışsal farklılıkları, kökeni genetik bile olmayabilecek başka bir rahatsızlığın göstergesidir.
Bu kedilerin görünüşü ve davranışları, enfeksiyon, nörolojik bozukluk, doğumsal anomaliler ve hatta travma dahil çok çeşitli sorunlardan kaynaklanabilir. Rahim içinde panleukopenia virüsü ile enfekte olan kedilerde, benzer fiziksel ve davranışsal anormalliklerin birkaçı olabilir. Ayrıca bazı kedilerde, bu "Down sendromlu kedilerin" davranışlarının ve özelliklerinin bir kısmına neden olabilecek bir rahatsızlık olan serebellar hipoplazi olabilir.
Anneleri belirli toksinlere maruz kalan kedilerde yüz yapısını ve nörolojik sistemlerini etkileyen ve doğuştan gelen çeşitli şekil bozuklukları olabilir. Bunlara ek olarak özellikle çok küçük yaşta kafada ve yüzde oluşan travma, doğumdan beri varmış gibi görünen kalıcı nörolojik hasara ve yüz yaralanmalarına yol açabilir.
Özel İhtiyaçları olan Kediler için Beklentiler
Kediniz bazı davranışsal ve fiziksel anormallikler sergiliyorsa, tipik olarak "özel ihtiyaçları olan kedi" olarak adlandırılan bir kedi olabilir. Özel ihtiyacı olan kediler, her ne kadar kedilerde görülmesi imkansız olsa da sıradan bir gözlemci için Down sendromuyla ilişkili görülebilecek birçok özellik sergiler.
Özel ihtiyacı olan kedilerin özel bir bakıma ihtiyacı vardır. Bu kedilerin ebeveynleri onları örneğin havuz ve merdiven gibi tehlikelerin yanı sıra yırtıcılardan ve savunmasız oldukları başka tehlikelerden korumak için ekstra özen göstermelidir. Bu kediler temel fonksiyonlarını (kendilerini temizleme, yeme-içme vs.) gerçekleştirmede veya görme ya da işitme kaybı ile yaşamlarını sürdürmede yardıma ihtiyaç duyabilir.
Ne yaparsanız yapın, veteriner hekiminizin desteğini aldığınızdan emin olun. Kedisi özel bakıma gereksinim duyan herkes, olası tüm sağlık bakım seçeneklerini öğrenmelidir.
Contributor Bio
Dr. Patty Khuly
Dr. Patty Khuly hem Wellesley Koleji hem de Pennsylvania Üniversitesi Veteriner Fakültesinden onur derecesiyle mezun olmuştur. Prestijli VMD/MBA çift dal programının bir parçası olarak MBA'ini Wharton İşletme Fakültesinde tamamlamıştır. Şu anda Miami, Florida'da Sunset Hayvan Kliniğinin gururlu sahibidir. Ama hepsi bu değil. Dr. K ayrıca iyi bir okuyucu, hevesli bir örgücü, heyecanlı bir yoga sever, müzik meraklısı, gayretli bir koşucu ve usanmaz bir gurmedir. Üç köpeği, sayısız kedisi, kurtardığı iki keçisi ve şamatacı tavuk sürüsü ile birlikte Güney Miami'de yaşamaktadır.