Kedilerde Kabızlık: İşaretler ve Nedenler

İnsanlarda olduğu gibi kedilerde de zaman zaman kabızlık görülebilir ve ne biz ne de onlar için hoş bir durum değildir. Özellikle de tuvaletini yapmak için dışarıya çıkıyorsa kedinizin mide ya da bağırsaklarında sorun olup olmadığını fark etmek zor olabilir ancak genelde dikkat edebileceğiniz bazı uyarıcı işaretler vardır.

Kabızlık nedir?

Kabızlık, aslında ishalin tersidir. Dışkı kuru ve serttir, çıkışı zor olur. Bu durum oldukça rahatsız edici olabilir ve birkaç gün devam ederse kediniz gerçekten kötü ve perişan hissedebilir.

Kedilerde kabızlığın yaygın sebepleri

Kediler genelde çok az bakım gerektiren evcil hayvanlardır ancak kabızlığa yol açan birkaç şey bulunur. Bunların neler olabileceğine ve bir sorun olduğunu nasıl anlayacağınıza bakalım.

Dehidrasyon. Kediler sıcak, çöl benzeri yerlerde yaşayan atalarından evrimleşmiştir; bu nedenle vücutlarındaki sıvıyı koruma konusunda oldukça iyilerdir. Yani çok fazla su içmezler ve bu da dehidrasyona ve daha kuru dışkılara yol açabilir.

Bu durum, kedilerden birinin, daha baskın olan kedi nedeniyle mamaya ve suya eşit erişimi olmadığı, birden fazla kedinin yaşadığı evlerde daha sık görülür. Kedinizin dehidre olmadığından emin olmak amacıyla, nerede olursa olsun özgürce erişebileceği şekilde evin birkaç noktasına su kasesi koyun. En azından, evdeki kedi sayısından en az bir adet daha fazla su kasesi olduğundan emin olun. 

Bugünlerde çoğu kediye, rahat olduğu için kuru mama veriliyor ve bu durum, normal su tüketimlerini azaltabilir. Poşet veya konserve gibi yaş mamayla beslemek, kedinizin bol miktarda sıvı alması için daha iyi bir seçenektir. 

Tüy yutma. Kediler kendilerini temizlemeye bayılır ve uyanık oldukları zamanın %30-40'ını bu önemli işe ayırırlar. Çok fazla tüy yutan bazı kediler bir veya iki tane tüy topunu kussa da bazı tüyler sindirim sisteminden geçerek bağırsaklarda tıkanmaya yol açar.

Yaralar ve ağrı. Kalça kemiğinde çatlama gibi yaralanmalar, büyük bağırsağın bulunduğu alanı fiziksel olarak daraltarak kedilerin dışkılamasını zor hale getirir. Ayrıca kediler yaşlandıkça ve eklemleri sertleştikçe arka bacaklarının üzerine çömelmek zor gelebilir. Önceki kadar tuvalete çıkmaktan kaçınabilirler ve bu da dışkının çok fazla kurumasına neden olur.

Tümörler. Bağırsak bölgesindeki bazı tümörler, bağırsağa dışarıdan baskı yaparak veya içeride alan işgal ederek dışkıların geçişini engelleyebilir.

Sinirlerle ilgili sorunlar. Bağırsakların içindeki maddeler, peristalsi adı verilen kas hareketi dalgalarıyla bir uçtan diğer uca hareket eder. Bu otomatik olarak gerçekleşir ve bu konuda bizim bir şey yapmamıza gerek yoktur. Bazı kedilerde, bu hareketi önleyen sinirsel sorunlar olabilir. Siyam kedileri gibi bazı ırklar, bu duruma daha yatkındır. Kalın bağırsağın çalışmadığı ve genişlediği megakolon adı verilen bir duruma yol açabilir.

Diğer hastalıklar. Böbrek hastalığı gibi bazı diğer hastalıklar, dehidrasyona yol açabilir ve bu da kabızlığa neden olabilir. 

Obezite ve hareket azlığı. Egzersiz bağırsağı hareket etmesi için uyardığından obezite ve hareket azlığı, kabızlığa neden olabilir. 

Kedinizin kabız olup olmadığını nereden anlarsınız?

Kedinizin sindirim sisteminin olması gerektiği gibi çalışıp çalışmadığını anlamak her zaman kolay olmayabilir. Kusma ve ishal bariz durumlar olabilir ancak kabızlığı fark etmek çok daha zordur.

Bakmanız gerekenler:

1. Kediniz kum kabı kullanıyorsa tuvaletini yapma sıklığı ve dışkının kıvamındaki değişikliklere dikkat edin. Bir anda kumu eskisi kadar sık temizlemenize gerek olmadığını fark ederseniz veya dışkıların boyutu ya da görünümü (sert veya ufalanan) farklı geldiyse kedinizde kabızlık olabilir.

2. Zorlama veya ses çıkarma durumlarına dikkat edin. Kediniz ağlıyorsa veya tepside çok uzun süre kalıp tuvaletini yapmıyorsa mümkün olan en kısa sürede veteriner hekiminizi ziyaret etmelisiniz. Bu, düzeltilmesi gereken kabızlık işareti olabilir ancak tıbbi acil durumlar olan sistit veya mesane tıkanıklığı da olabilir.

3. Tuvaletini yanlış yere yapan kedinize dikkat edin. Kediniz acı çekiyorsa, kum kabını zor buluyorsa ya da dışkısını yapmak için dışarıya çıkmak istemiyorsa kabız olabilir.

4. Genel keyifsizlik. Kabızlık, bizde olduğu gibi kedileri de oldukça rahatsız eden bir durumdur. Bazen kedinizin kabız olduğunun tek göstergesi keyifsiz olması olabilir. Bitkin görünebilir veya oyun oynamaya ya da sizin yanınızda durmaya isteksiz olabilir.

Umarız kediniz, mutlu bağırsaklarla hayatına devam eder ancak bir sorun olduğundan şüphelenirseniz her zaman veteriner hekiminizle konuşun. İşi sağlama almak ve durum çok kötüleşmeden bir sorunu fark etmek çok daha iyidir. Kedinize daha fazla lif ve su vermek için tek gereken basit bir mama değişikliği olabilir ancak altta yatan bir hastalık varsa ne kadar erken fark ederseniz o kadar iyi olur.

İnceleyen: Dr. Hein Meyer, DVM, PhD, Dipl-ECVIM-CA