Kedilerde Demans: "Yaşlanmak"tan Daha Fazlası

Sadece insanlarda değil, kedilerde de demans görülebilir. Ne yazık ki, uzun bir hayat yaşayacak kadar şanslı olan kediler, farklı düzeylerde, bilişsel bozukluk olarak da bilinen kedi demansı yaşayabilir. "Kafası karışmış" görünen yaşlı kediler, yalnızca "yaşlılıktan" daha fazlasını yaşıyor olabilir.

Yaşlı Kediler: Yeni Çalışma Alanı

Kedi demansı, zorlu bir hastalıktır ve bazen hem veteriner hekimler hem de evcil hayvan ebeveynleri tarafından doğru tanı konamaz, doğru tedavi edilemez ve yanlış anlaşılabilir. Artık kediler hiç olmadığı kadar uzun yaşadığı için bu tanılar da giderek artmaktadır.

Demans olan kediler, demans veya Alzheimer hastası olan insanlarla benzer belirtiler gösterir. Veteriner hekimler, kedi demansı konusunda yapabilecekleri bir şey olup olmadığını merak etmeye başladı.

Kedilerde Bilişsel Bozukluk İşaretleri

Diğer organlar gibi beyin de yaş ilerledikçe bozulur. Yaşlanan kedi beyni, 10 ila 15 yaşlarında yıpranma ve bozulma işaretleri göstermeye başlar. Bu yaşlardan sonra, hastalık ilerledikçe bu işaretler hızlanır ve daha fark edilir hale gelir.

Kedi demansının tipik işaretleri:

• Genel oryantasyon bozukluğu (nerede olduğuyla ilgili kafa karışıklığı, amaçsız gezinme, beslenme saati gibi planlı olaylarla ilişkili ipuçlarını anlamama)
• Daha az aktivite ve oyuna karşı azalan ilgi
• Uyuma-uyanma döngüsündeki değişiklikler (tüm gece boyunca uyanık kalıp gün boyunca uyuma, insanların hareketlerine duyarsızlık)
• Mama, su, evdeki diğer kediler ve insan etkileşimine olan ilginin azalması
• Kum kutusunun dışına taşırma
• Ses (özellikle geceleri, yüksek sesle miyavlama)

Veterinerlik tıbbı, kedi demansıyla ilgili yanıtları aramaya devam ediyor. Kedi demansı, belirli bir nörolojik bozukluğa atfedilebilir mi? İnsanlarda görülen süreçle aynı bir süreç mi yaşanıyor? Tedavi edilebilir mi?

Kedi Demansı mı Yoksa Başka Rahatsızlık mı?

Kedi demansına benzer belirtileri olan çeşitli yaşlılığa bağlı hastalıklar vardır. Aynı yaşlarda meydana gelmeye eğilimli oldukları için veteriner hekim tarafından yapılacak kapsamlı bir değerlendirme, kedinizin doğru tedaviyi ve bakımı aldığından emin olmanızı sağlar. Belirtileri erken yakalamak her zaman daha iyidir!

Hipertiroidi

Çok çalışan tiroit bezinin çok fazla tiroit hormonu üretmesi, yaşlı kedilerde teşhis edilen yaygın bir rahatsızlıktır. Animal Trust, aşırı tiroit hormonunun organ işlevleriyle çakışabileceğini ve hatta beyinde hasara yol açabileceğini belirtmektedir. Belirtilerden biri, iştahın artmasıdır. Kedinizin aralıksız olarak yemek için yalvardığını fark edebilirsiniz. Ayrıca hiperaktiviteye ve çıkarılan seslerde artışa yol açabilir ve bu da demansla karıştırılabilir. Veteriner hekiminiz, kedinizin tiroit işlevini kontrol etmek için bir kan testi yapabilir.

Yüksek tansiyon

Kedilerde de yüksek tansiyon olabilir. Cats Protection'a göre bu durum genelde böbrek hastalığı veya hipertiroidi gibi başka bir sağlık sorununun sonucunda meydana gelir. Yüksek tansiyon, körlüğe neden olabilir ve anksiyeteye ve kafa karışıklığına yol açabilir. Durumun bu olmadığından emin olmak için veteriner hekiminiz, kedinizin tansiyonunu ölçebilir.

Sağırlık ve Duyularda Azalma

Sağır kediler, miyavlamalarının ses düzeyini fark etmezler. Çevredeki sesli işaretleri daha az algıladıklarında daha sersemlemiş olmaya eğilimli olan yaşlı insanlarda olduğu gibi, bu durum kedinizin davranışlarını etkileyebilir. Aynı şekilde körlük de yaşlı kedilerde kafa karışıklığına neden olur.

Kireçlenme veya Kronik Ağrının Diğer Nedenleri

Çoğu kedi, ağrılarını ve rahatsızlıklarını insanlar gibi ifade etmediği için kedilerde ağrı olduğunu anlamak gerçekten zordur. Çoğu, hayatta kalma mekanizması olarak rahatsızlığını gizlemeye çalışır. Ancak kireçlenme gibi ağrılı rahatsızlıkları olan yaşlı kediler, rahatsızlığı nedeniyle kum kabına girmekte tereddüt yaşayabilir ve tuvaletini kum kabının dışına yapabilir. Daha az aktif olabilirler ve oynama istekleri daha az olabilir. 

Beyin Tümörleri veya Diğer Nörolojik Rahatsızlıklar

Beyin tümörleri, demans işaretleri gösteren yaşlı kedilerde görülebilir. Tümörler, felç ve kollapsusa yol açabilir ancak koordinasyon eksikliği veya "görünmez" nesnelere karşı tepki verme gibi her türlü anormal davranıştan da şüphelenilmelidir. Diğer birçok nörolojik hastalık da, demansı olan kedilerdekine benzer belirtilere yol açabilir.

Yaşlı Kedinize Yardımcı Olma

Demans belirtileri olan her yaşlı kedi, benzer ya da eşlik eden tüm hastalıklara karşı test edilmelidir. Kedinizde kedi demansı veya kafa karışıklığı varsa onları güvende ve rahat tutmak için yapabilecekleriniz şu şekildedir:

• Onları iç mekanda tutun ve etrafta dolaşırken gözünüz üstünde olsun.
• Onları yönetimli tutmak için düzenli bir beslenme planı ve ev içi ışık döngüsü sürdürün.
• Evde büyük değişikliklerden kaçının (yeni bir evcil hayvan sahiplenmek veya taşınmak gibi).
• Onlara, ikisi de beyin sağlığı için önemli olan E vitamini ve antioksidanlar içeren mamalar verin.
• Kum kaplarını, rampa ya da alçak bir tepsi ile daha kolay erişilebilir hale getirin.
• Ekstra yatak ve kolay erişilebilir sıcak yerler gibi yaşlı kedilere yönelik hassas ayrıntılar sağlayın.
• Düzenli bakım için veteriner hekiminizi ziyaret edin.

Demans belirtileri gösteren kedileri, mümkün olan en kısa sürede veteriner hekime götürmek kritik öneme sahiptir. Evcil hayvan sahiplerinin, kedilerinin "yalnızca yaşlanmaktan" daha fazlasını yaşıyor olabileceklerini bilmeleri önemlidir. Biraz daha fazla özen gerektiren gerçek bir hastalıkları olabilir. Kedinizin kafa karışıklığını fark etmek insanlarda olduğu kadar kolay olmasa da kedinizin normal davranışını anlamak, kedi demansını teşhis etmenin ve yönetmenin ilk temel adımıdır.