Kedilerde Kolit: Nedenleri, İşaretleri ve Tedavisi

Kedinizin tuvaletini yaparken zorlandığını mı fark ettiniz? Belki ishal ya da dışkısında kan veya mukus mu gördünüz? Öyleyse kedinizde kolit veya diğer adıyla büyük bağırsak iltihabı olabilir. Bu durum kediler için oldukça rahatsız edicidir ve olası nedenlerine göre hafif veya şiddetli olabilir. Erken tespit etmek veya etmeye çalışmak ve neler olduğunu bulmak önemlidir.

Kedilerde kolitin nedenleri

Kolit en çok beş yaşın altındaki kedilerde yaygındır ancak her yaşta görülebilir. En yaygın nedenlerinden bazıları şunlardır:

• Gıdaya duyarlı enteropati (FRE). FRE, önceden Enflamatuvar Bağırsak Hastalığı (IBD) adı verilen rahatsızlıklardan biridir. Günümüzde, steroide duyarlı enteropati gibi diğer hastalıklarla birlikte daha yaygın olarak kronik enteropati (CE) terimi kullanılmaktadır. CE, gastrointestinal yoldaki genellikle üç haftadan uzun süren, tüm kronik hastalıkları tanımlamak için kullanılır.
• Advers gıda reaksiyonları. Belirli yiyeceklere karşı alerjiler ve intoleranslar, kolite neden olabilir. Bu durum muhtemelen zarar veren malzeme beslenmeden çıkarılana kadar devam eder.
  
• Parazitler.
• Stres. Yeni bir bebek veya bakım evine ziyaret ya da yalnızca diğer kedilerle yaşamak gibi stresli durumlar kolite neden olabilir.
• Bağırsakta tümörler veya polipler.
• Enfeksiyonlar.
• Yabancı nesnelerin yutulması.
  

Kolitin işaretleri

Bahsettiğimiz gibi, kolitin en yaygın işaretleri dışkıda kan veya mukustur. Bazen ishal de görülebilir ve kedinizin tuvaletini yapmakta zorlandığını veya kum kabında normalden daha fazla vakit harcadığını görebilirsiniz. Bunun nedeni, tuvaleti olmasa bile tuvalete çıkma ihtiyacı hissetmesidir. Kedinizin zorlandığını gördüğünüzde hemen veteriner hekimle görüşmeniz çok önemlidir. Kolitin tedavi edilmesi gerekir. Ayrıca tuvaletini yapmada zorlanma, sistit ya da tıkalı mesane işareti de olabilir ve bunlar tıbbi acil durumlardır.

Kediniz tuvalet için dışarı çıkıyorsa sindirim sistemi veya tuvalet sorunlarının tespit etmek zor olabilir. Kolit bir süredir devam ediyorsa (kronik kolit) kedinizin kilo verdiğini, bitkin olduğunu veya mamasına ilgi göstermediğini fark edebilirsiniz. Evcil hayvanlarımızla ilgili her durumda olduğu gibi, gözlemlemek önemlidir. Normalin ne olduğunu bilirseniz bir sorun olduğunu daha kısa sürede fark edersiniz.

Kolitin tedavisi

Birçok olası nedeni olduğu için doğal olarak kolitin tedavisi de sorunun ne olduğuna bağlı olarak değişiklik gösterir. Çoğu vaka, özellikle de ödül olarak çaldığı bir şeyi yemeleri sonucunda oluşan vakalar birkaç gün içinde geçer ancak 48 saatten daha uzun süre devam ederse veya kediniz acı çekiyor gibi görünürse veteriner hekimi ziyaret etmeniz gerekir. Veteriner hekiminiz kurt veya enfeksiyon belirtilerini kontrol etmek isteyeceği için yanınızda bir dışkı örneği götürmeniz yararlı olacaktır.

Tedavilerden bazıları şu şekildedir:

• Mama değişikliği. Çoğu kolit vakası gıdaya duyarlı olduğundan veteriner hekiminiz, kedinizin sağlıklı bağırsağa hızlı bir dönüşe yönelik olan yüksek düzeyde sindirilebilir mamaya geçmesini isteyebilir. Bu mamalar genelde bağırsak sağlığını koruyan bakterileri besleyen, iyi prebiyotik kaynaklarıdır. Kedinizin bu mamayı yalnızca belirli bir süre tüketmesi gerekebilir ancak siz ve veteriner hekiminiz uzun vadede iyi bir seçenek olduğunu düşünürseniz her zaman bu mamayla devam edebilirsiniz.

• Bazı kolit vakalarında antienflamatuvarlar gerekir. Steroidler oldukça iyi antienflamatuvarlardır ve birkaç gün ya da kronik bir rahatsızlıksa daha uzun süre kullanılabilir.

• Veteriner hekiminiz kedinizde alerji veya intolerans olduğundan şüphelenirse bir beslenme diyeti önerebilir. Genellikle bu, kedinizde alerjik reaksiyona neden olmayacak hidrolize proteinler içeren bir mamayla beslemeyi içerir. Bazen kedinizin daha önce tüketmediği, ördek gibi bir protein kaynağı önerebilir. Kedinizin hayatı boyunca bu yeni mamayı tüketmesi gerekebilir.

• Veteriner hekiminiz antibiyotiğe duyarlı enteropatiden şüphelenirse antibiyotik verebilir.

• Kedinizde kurt varsa veteriner hekiminiz bunları tedavi eder ve önleme konusunda tavsiyelerde bulunur.

• Özellikle başka kedilerle yaşıyorsa veya bölgede çok fazla komşu kedi varsa stres, kedilerde oldukça yaygın görülen bir durumdur. Veteriner hekiminiz strese yardımcı olacak ilaç verebilir ancak ev ortamını sık sık değiştirmek ve feromon yayan difüzerler kullanmak da büyük bir fark yaratacaktır.

• Bağırsaktaki tümörlerin, poliplerin ve yabancı nesnelerin cerrahi müdahaleyle alınması gerekebilir.

Kedilerde kolit genelde çok endişe yaratacak bir durum değildir ancak nedeninin daha ciddi bir sorun olup olmadığını görmek için incelemek önemlidir. Veteriner hekiminiz, kedinizin çok hasta olması riskindense sizi erken bir aşamada görmeyi tercih eder; bu nedenle herhangi bir endişeniz olursa ona danışmaktan çekinmeyin.

İnceleyen: Dr. Hein Meyer, DVM, PhD, Dipl-ECVIM-CA