Kedilerde Diş Hastalıkları ve Diş Bakımı

Kedilerde diş hastalığı nedir?

Kedinizin dişlerini temiz tutmak zor olabilir, bu nedenle kedilerde diş sağlığı sorunları yaygındır. Aslında araştırmalar, iki yaş civarındaki kedilerin %70'inde diş hastalığı belirtisi olduğunu göstermektedir. Sorunlar genellikle sertleşerek tartar oluşturan, yapışkan plak birikimiyle başlar. Bu durum giderilmediği takdirde, iltihaplı diş etlerinden oluşan ağrılı bir durum olan diş eti iltihabına ve nihayetinde periodontal hastalığa yol açabilir. Kediler dişlerini kaybedebilir ve enfeksiyonlara yatkın olabilir. Bu bakteriler kan dolaşımına karışabilir ve kalp ve böbrekler gibi vücudun başka yerlerinde sorunlara neden olabilir.

Kedilerde diş hastalığına ne sebep olur?

Kedinizin dişlerinde renksiz bir tabaka olan plak, ağız kokusu ve diş eti hastalığının failidir. Plak, bakterilerin gıdaların şekerli bileşenleriyle karışmasından kaynaklanır. Bu, kedilerde de insanlarda olduğu gibi tamamen aynı süreçtir. Fırçalayarak plağı temizleyebiliriz, ancak kediniz dişlerini sizin gibi fırçalamadığı için bu plak tartar oluşumuna neden olabilir. Tartar, kaldırılmamış plağın sertleşmesi ve giderek daha kalın hale gelmesinin sonucudur. Dişlerin üzerinde, özellikle diş eti çizgisinde sert ve sarımsı bir tabaka oluşturur. Bu birikim diş etlerini tahriş ederek şişlik, kızarıklık ve iltihaplanmaya neden olur; diğer adıyla buna diş eti iltihabı denir. Kontrol edilmediği takdirde, kedinizde periodontal hastalık gelişebilir ve bu da diş etlerini ve dişleri destekleyen dokuyu tahrip edebilir.

Kedilerde diş sağlığı sorunlarına katkıda bulunabilecek bazı faktörler vardır. Bunlar şu şekildedir:

Yemek: Kedileri yapışkan yiyeceklerle beslemek daha hızlı plak oluşumuna neden olabilir.

Irk: Siyam ve İran kedileri gibi bazı ırklar, bu duruma daha yatkındır.

Diş hastalıkları çoğu kedide önlenebilir ve tedavi edilebilir. Kedinizin dişlerini ve diş etlerini temiz ve sağlıklı tutmak göz korkutucu bir görev gibi görünebilir, ancak kediniz veya yavru kediniz küçükken başlar ve alışkanlık kazanırsanız fırçalama kedinizin rutininin bir parçası haline gelebilir. 

İlk adım, veteriner hekiminizden kedinizin dişlerini kontrol ederek profesyonel müdahale gerektiren bir sorun olup olmadığını kontrol etmesini istemektir. Kedinizin dişleri temizlendikten ve iyi bir başlangıç noktasına geri döndükten sonra, evde diş hijyenine başlayabilirsiniz. Veteriner hekiminiz kedinizin dişlerini düzenli olarak fırçalamanız konusunda sizinle konuşabilir (evet, bu birçok kedi için evde de yapılabilir). Nazik bir yaklaşım ve biraz sabırla, birçok kedi dişlerinin temizlenmesinden çok mutlu olur. Veteriner hekiminiz veya veteriner hemşireniz size nasıl yapılacağını gösterebilir. Okumaya devam ettiğinizde göreceğiniz gibi, fırçalamak gerçekten imkansızsa kedinizin dişlerini sizin için temizlemek üzere tasarlanmış, özel olarak formüle edilmiş bazı mamalar vardır.

Kedimin diş hastalığı var mı?

Kedinizin diş sağlığı sorunları varsa genellikle ilk fark edeceğiniz şey ağız kokusudur. Kedinizde aşağıdaki belirtilerden herhangi birini fark ederseniz tam bir muayene için veteriner hekiminize başvurun çünkü bu, kedinizin bir diş sorunu olduğu anlamına gelebilir:

• Kötü nefes kokusu
• Ağız ağrısı
• Yemek yemekte zorlanma veya yemek istiyor gibi görünüp uzaklaşma
• Gevşek dişler veya diş kaybı
• Ağzı pençeleme veya ovma
• Diş eti kanaması
• Dişlerde sarı veya kahverengi tartar
• Top Sürme
• Dağınık tüyler: Ağzında acı olan kediler tımarlanmayı bırakabilir.

Doğru beslenmenin önemi

Kedinizin yediği mama, genel sağlığı ve refahının yanı sıra diş sağlığı üzerinde de önemli bir rol oynar. Yüksek kaliteli kedi mamaları bağışıklık sistemini destekleyebilir ve enfeksiyonları uzak tutmaya yardımcı olabilir. 

Daha büyük bir mama boyutunda özel liflerle formüle edilmiş bazı kuru mamalar vardır. Bu, kedinizin mamayı çiğnemesi gerektiği anlamına gelir ve özel olarak ayarlanmış lifler dişleri sıyırarak temizler. Bu gıdalar uzun vadeli diş sağlığı için büyük bir fark yaratabilir.

Veteriner hekiminize danışmadan kedinizin mamasını asla değiştirmemeniz gerektiğini ve mide rahatsızlığı veya mamayı reddetmesini önlemek için mamayı her zaman 5-7 gün içinde kademeli olarak değiştirmeniz gerektiğini unutmayın. Kedinizde hafif plak birikiminden daha fazlası varsa bu diş bakım mamalarını kullanmamanız da önemlidir. Tartar veya diş eti iltihabı varsa önce dişlerini düzgün bir şekilde temizletmeli ve ağrı ve iltihap azalana kadar sadece yumuşak yiyecekler yemelidirler.

Özet

Sağlık söz konusu olduğunda her şeyde olduğu gibi, önlem almak tedaviden çok daha iyidir. Yavru bir kedi alırsanız en başından itibaren diş temizleme rutinine başlayın. Ne kadar küçük yaşta başlarsanız siz ve kediniz bunu o kadar kolay bulursunuz. Asla insan diş macunu kullanmayın. Birçok hayvanın sevmediği bir tada sahiptir ve köpürüp tükürülmek üzere tasarlanmıştır. Her zaman kediler için formüle edilmiş bir diş macunu kullanın.

Kediniz yaşlıysa hiçbir zaman geç değildir. Dişlerini veteriner hekiminize kontrol ettirin ve gerekirse temizletin. Düzenli fırçalamanın hem kedilerde hem de insanlarda diş hastalıklarını önlemenin en kanıtlanmış yolu olduğunu unutmayın. Ancak yoğun hayatınız ya da kedinizin mizacı iyi niyetlerinizin önüne geçerse umutsuzluğa kapılmayın. Her ikinizin de hayatını kolaylaştırabilecek özel gıdalar hakkında veteriner hekiminizle konuşun!

İnceleyen: Dr. Hein Meyer, DVM, PhD, Dipl-ECVIM-CA ve Dr. Emma Milne BVSc FRCVS.