Kedilerde Anksiyete: Kedilerde Stres Belirtilerini Anlamak

Biriyle "korkak kedi" olduğu için dalga geçebilir, hatta bir şey kedinizi ürkütüp zıplamasına neden olduğunda kıkırdayabilirsiniz. Ancak korkmuş, endişeli bir kedinin şakası yoktur. Kedi anksiyetesi, kedinizin sağlığını tehlikeye atan ciddi bir sorun olabilir. Stresli bir kediyle karşı karşıya olduğunuzu düşünüyorsanız neler olduğunu ve onlara nasıl yardımcı olabileceğinizi anlamak için okumaya devam edin.

Kedilerde anksiyeteyi anlayın

Kediler, gerçek veya hayali bir tehdit algıladıklarında anksiyete yaşarlar ve bu tehdide tipik korku tepkileriyle karşılık verir. Başka bir deyişle, endişeli bir kedi belirgin bir neden olmaksızın stresli ve korkmuş görünebilir. Ancak bu, bir neden olmadığı anlamına gelmez. Bu sadece, nedenin belirlenmesi için biraz zaman ve araştırma gerekebileceği anlamına gelir.

Anksiyetenin olası nedenleri arasında ağrı veya hastalık, çok kedili bir evde yaşamaktan kaynaklanan psikolojik stres, travmatik bir deneyim, uygun sosyalleşme eksikliği, istismar veya ihmal geçmişi veya azalan duyular ve yaşlanan beyinle ilişkili hafıza kaybı yer alır. Yaşlı kedilerde eklem ağrısı, saklanma veya kum kabını kullanmama gibi endişeli davranışların da kaynağı olabilir. Kedi anksiyetesinin diğer olası nedenleri arasında yeni veya yeri değiştirilmiş mobilyalar, evde yeni bir evcil hayvan veya bebek, hatta yeni bir ev sayılabilir.

Peki endişeli bir kediniz olup olmadığını nasıl anlayabilirsiniz?

Kedilerde stres belirtileri

Endişeli bir kediyi fark etmek çok zor değildir. İşte genel kedi anksiyetesi veya stresinin yaygın belirti ve semptomları:

• Geri çekilme ve saklanma
• Daha az hareket
• Kaçmaya çalışma
• İştah kaybı/aşırı yeme
• Yıkıcı veya saldırgan davranışlar
• İshal
• İdrarla işaretleme veya kum kabından kaçınma
• Aşırı temizlenmeden kaynaklanan tüy dökülmesi, yaralar ve lezyonlar

Diğer belirtiler arasında kilo kaybı, aşırı ses çıkarma, uyuşukluk ve huzursuzluk yer alır. Kediler genellikle yalnız yaşayan canlılardır ve kendi başlarına vakit geçirmekten oldukça mutludurlar. Ancak bazı kediler ailelerine çok bağlıdır ve sahiplerinden ayrıldıklarında sıkıntı yaşayabilirler. Kediniz siz yanınızda olduğunuz sürece iyiyse ancak anahtarlarınızı almak veya perdeleri kapatmak gibi evden ayrılmanızla ilgili şeyler yaptığınızda endişeli davranışlar sergilemeye başlıyorsa nitelikli bir davranış uzmanından yardım almalısınız.

Stresli kedinize yardımcı olmak

Endişeli kedinize yardımcı olmak için bilmeniz gereken ilk şey, endişeli davranışları nedeniyle onları asla cezalandırmamanız veya azarlamamanız gerektiğidir. Bu sadece olumsuz çağrışımları ve korkuyu artıracak ve işleri iyileştirmek yerine daha da kötüleştirecektir. Ayrıca kedinizle aranızdaki bağa da zarar verecektir. Amaç, çevrelerinde kendilerini güvende ve rahat hissetmelerine yardımcı olmak olmalıdır.

Kedinizdeki endişeli davranışları tespit ettikten sonra, ilk adım, kedinizin stresine neden olabilecek ağrı ve rahatsızlık gibi altta yatan sağlık sorunlarını teşhis etmek veya bunları ortadan kaldırmak için veteriner hekiminizden randevu almaktır. Kediler ağrılarını gizleme eğiliminde olduklarından, bu durum çok belirgin değildir ve kapsamlı bir muayenenin yanı sıra kan testleri veya röntgen gibi diğer teşhis prosedürlerinin uygulanmasını gerektirebilir. Kedinizin ağrı veya tıbbi bir sorundan muzdarip olduğu ortaya çıkarsa endişelerini gidermek ve kedinizin normal haline dönmesine yardımcı olmak için gereken tek şey bu sorunu tedavi etmek olabilir.

Öte yandan, veteriner hekiminiz neden olarak fiziksel bir sorunu dışlarsa bu sorunun psikolojik olduğu anlamına gelebilir. Durum buysa, veteriner hekiminiz size bir tedavi yöntemi önermelidir.

Veteriner hekiminiz, kedinizin anksiyete önleyici ilaçlara ihtiyacı varsa kurul sertifikalı bir veteriner davranış uzmanı veya hem size hem de kedinize çevre yönetimi ve davranış değişikliği konusunda yardımcı olabilecek nitelikli bir davranış uzmanı veya eğitmen önerebilir. Davranış modifikasyonu, kedinizin hayatındaki anksiyete tetikleyicilerini tanımlamayı ve bu tetikleyicilere karşı duyarsızlaştırma ve karşı koşullandırma süreci yoluyla yeni, olumlu bir duygusal ilişki yaratmayı içerir. Ortam yönetimi, bir davranış sorunundan kaçınmak için ortamın değiştirilmesini, örneğin kaygı tetikleyicilerinin ortamdan kaldırılmasını içerir. Örneğin, kediniz kedi taşıyıcısında gezinmekten endişe duyuyorsa taşıyıcının içinde veya yakınında takılmayı tercih ettiğinde onu en sevdiği oyuncak veya ödül mamasıyla ödüllendirebilirsiniz. Zamanla, taşıyıcıyı bu olumlu ödüllerle ilişkilendirecek ve içeri girdiğinde artık endişelenmeyecektir. Bu eğitim ve koşullandırmanın genel amacı, kedinize güvende olduğunu ve rahatlamanın sorun olmadığını öğretmektir. Bu tür davranış değişiklikleri uzman rehberliğinde yapılmalıdır. Yanlış şekilde yapıldığında korku veya endişeyi pekiştirme riski vardır ve durumu daha da kötüleştirebilirsiniz.

Çok kedili evler: stres ve anksiyetenin yaygın bir nedeni

Çok kedili evlerden özel olarak bahsetmek gerekiyor çünkü yakınlarda, hatta mahallede başka kedilerle birlikte yaşamak kedilerde stres ve hastalığın önemli nedenlerinden biridir. Daha önce de belirtildiği gibi, kediler doğaları gereği yalnız yaşayan canlılardır ve genellikle diğer kedileri kendi değerli kaynakları için bir tehdit olarak görürler. Tek bir kediye sahip olmak, muhtemelen stres ve kaygıyı önlemek için yapabileceğiniz en iyi şeydir. Çok kedili bir eviniz varsa ve stres belirtileri gösteren bir veya daha fazla kediniz varsa çatışmayı ve stresi azaltmaya yardımcı olmak için aşağıdakileri deneyin:

• Evin etrafında sessiz yerlerde birden fazla yiyecek ve su istasyonu bulundurun. Bu istasyonlardan evdeki kedi sayısından bir tane daha fazla bulundurmalısınız.
• Birden fazla kum tepsisi - yine kedi sayısından bir fazla. Bunlar yiyecek ve sudan uzakta ve tenha yerlerde olmalıdır.
• Koridorlara ve geçitlere stratejik olarak yerleştirilmiş raflar ve mobilyalar kullanın, böylece kediler farklı seviyelerde birbirlerinin yanından geçebilirler.
• Baskın kedilerin, daha çekingen kedilerin dışarıya erişimini engellememesi için mümkünse birden fazla kedi kapısı bulundurun.
• Tüm kedilerin ihtiyaç duyduklarında birbirlerinden uzaklaşabilmeleri için bol miktarda yüksek saklanma yeri ve yatak sağlayın.
• Yeniden sahiplendirmeyi düşünün. Ne yazık ki bazı kediler diğer kedilerle birlikte yaşamayı beceremez. Bu kediler için, kendilerini güvende ve rahat hissedebilecekleri yeni bir yuva en iyi seçenek olabilir.
• Beslenme. Kedilerde stresi hafifletmeye yardımcı olabilecek doğal katkı maddeleri içeren bazı tedavi edici mamalar vardır.
• Açık havaya güvenli erişim sağlayın. Kapalı alanda yaşamak, yalnız yaşıyor olsalar bile birçok kedi için büyük bir stres nedenidir. 

Tedavi edilmezse

Tedavi edilmeyen anksiyete kendi kendine iyileşmez ve istenmeyen davranışların daha belirgin hale gelmesiyle zaman içinde muhtemelen daha da kötüleşir. Tıpkı insanlarda olduğu gibi, kronik stres de kedinizin fiziksel sağlığı üzerinde sayısız etkiye sahip olabilir. Bu durum devam ederse bağışıklık sistemlerini tehlikeye atabilir ve onları hastalıklara karşı daha savunmasız hale getirebilir; bu da stresi artırarak ek davranış sorunlarına yol açabilir. Herhangi bir endişeyi mümkün olduğunca çabuk gidermek yalnızca kedinizin değil, aynı zamanda sizin de yararınızadır, böylece evinizin huzurunu koruyabilirsiniz.

Kedinizin anksiyetesi olduğunu düşünüyorsanız içiniz rahat olsun. Sevgi, sabır ve nitelikli profesyonellerden yardım alarak kedinizin daha sağlıklı ve mutlu bir yaşam sürmesine yardımcı olabilirsiniz.

İnceleyen: Dr. Hein Meyer, DVM, PhD, Dipl-ECVIM-CA ve Dr. Aileen Pypers, BSc, BVSc, PGDip